
داستان آرامگاه فردوسی مشهد
آرامگاه فردوسی، یک جاذبه تاریخی و فرهنگی در توس
اگر داستان هفت خوان رستم را بلدید، حتماً با اثرات شگرف فردوسی آشنا هستید. آرامگاه فردوسی در حال حاضر یکی از جاذبههای دیدنی مشهد محسوب میشود که از یک قبر فراموش شده در توس به یک آرامگاه شگرف و زیبا تبدیل شده است.
این مکان از گذشتههای دور تا کنون، سفری پرماجرا و پرمخاطرات را به همراه داشته است، از یک مکان فراموش شده تا یک مقصد پرطرفدار و مورد توجه گردشگران از سراسر جهان.

اگر هنوز به آرامگاه فردوسی سر نزدهاید، در سفر به مشهد حتما این تجربه را از دست ندهید و برنامهریزی کنید که این مکان تاریخی و فرهنگی را ببینید. ما پیشنهاد میکنیم که تا انتها این مطلب را بخوانید تا بیشتر با آرامگاه فردوسی آشنا شوید.
آرامگاه فردوسی کجاست؟
آرامگاه فردوسی در استان خراسان رضوی، فاصله ۳۰ کیلومتری از شهر مشهد و در بخش توس، در انتهای بلوار شاهنامه، بلوار بهارستان قرار دارد. برای آشنایی بیشتر با موقعیت دقیق این مکان، لوکیشن آرامگاه فردوسی را بررسی کنید:
لوکیشن آرامگاه فردوسی روی گوگل مپ

عکس از: سایت Ferdowsitoos
چگونه به آرامگاه فردوسی برویم؟
برای رسیدن به مقبره فردوسی از مشهد، میتوانید از اتوبوس یا مترو یا حتی خودروی شخصی استفاده کنید.
راهنمای مسیر با اتوبوس
برای رفتن به آرامگاه فردوسی، میتوانید از اتوبوسهای خط ۲۰۲ استفاده کنید. این اتوبوسها از مشهد به سمت توس حرکت میکنند و شما را به آرامگاه فردوسی میرسانند. با سوار شدن به این اتوبوس، تقریباً ۴۵ دقیقه طول میکشد تا به مقصد برسید.
رفتن به آرامگاه فردوسی با مترو
اگر میخواهید از مترو برای رفتن به آرامگاه فردوسی استفاده کنید، متأسفانه خط مستقیم به این مکان وجود ندارد. اما میتوانید بخشی از مسیر را با مترو طی کرده و سپس از ایستگاه نمایشگاه با اتوبوسهای خط ۲۰۲ به آرامگاه فردوسی بروید.
مسیر آرامگاه فردوسی با ماشین شخصی
اگر از ماشین شخصی استفاده میکنید، میتوانید از مشهد به سمت قوچان حرکت کنید و پس از رسیدن به سه راهی فردوسی، به سمت راست بپیچید تا به آرامگاه فردوسی برسید.
قوانین و ساعات بازدید از آرامگاه فردوسی
آرامگاه فردوسی مشهد همه روزه قابل بازدید است. ساعات بازدید به این شکل است:
- شش ماهه اول سال (فروردین تا شهریور): ۸ صبح تا ۱۹:۳۰ عصر
- شش ماهه دوم سال (مهر تا اسفند): ۸ صبح تا ۱۷ عصر
در ایام نوروز ساعات کاری آرامگاه فردوسی از ۸:۳۰ صبح تا ۲۰:۳۰ شب است به دلیل استقبال بیشتر مردم.
در روزهای تعطیل رسمی آرامگاه فردوسی بسته است، این روزها شامل:
- ۱۴ خرداد: رحلت امام خمینی (ره)
- ۲۱ رمضان: شهادت امام علی (ع)
- ۲۵ شوال: شهادت امام جعفرصادق (ع)
- ۹ و ۱۰ محرم: تاسوعا و عاشورای حسینی
- ۲۸ صفر: رحلت پیامبراکرم (ص) و شهادت امام حسن مجتبی (ع)
style=”text-align: right;”>برای دیدن این مجموعه فرهنگی، باید بلیط ورودی خریداری کنید. هزینه بلیط ورودی در سال ۱۴۰۳ برای ایرانیان ۲۵۰.۰۰۰ ریال و برای گردشگران خارجی ۲.۰۰۰.۰۰۰ ریال است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد ساعت بازدید و هزینه ورودی میتوانید با شماره تلفن ۰۵۱۳۲۶۶۳۸۲۵ تماس بگیرید.
فردوسی چه شخصیتی بود؟
فردوسی، شاعر بزرگ ایرانی و یکی از نامآورترین شخصیتهای ادبیات فارسی است. وی در قرن چهارم هجری قمری در روستای باژ نزدیک به شهر طوس متولد شد. اطلاعات دقیقی درباره زندگی فردوسی موجود نیست، اما به گفتهها، او از خانواده دهقانی بوده و پس از ازدواج دو فرزند (یک پسر و یک دختر) داشته که پسرش در زندگی او درگذشته است.
عکس از: سایت Google map
فردوسی از کودکی علاقهمند به یادگیری علوم و ادب بود. او به مطالعه زبانهای فارسی و عربی، تاریخ، اساطیر و ادبیات پرداخت و با مطالعه آثار ادبی پیشین، مهارتهای ادبی خود را بهبود داد. او زمان زیادی صرف نگارش شاهنامه کرد که در برگیرندهی داستانهای افسانهای و تاریخی ایران از ابتدای تا پایان دورهٔ ساسانیان است.
تاریخ دقیق درگذشت این شاعر بلندآوازه مشخص نیست، اما طبق روایات، وی در سال ۴۱۶ هجری قمری فوت کرد و در باغ خود در طوس به خاک سپرده شد.
تاریخچه آرامگاه فردوسی
آرامگاه فردوسی در مشهد داستانی پر از رویدادها و تحولات است. این بنا نمادین و بزرگ، نشاندهندهی فرهنگ و ادب فارسی است که از نتایج تلاشها و بازسازیهای مکرر در طول تاریخ به دست آمده است.
به دلیل مذهبی بودن فردوسی، پس از درگذشت، اجازه دفن وی در گورستان داده نشد و جسد او در باغ خانهاش به خاک سپرده شد. این مکان بارها هدف حملات و ویرانی بوده و با گذر زمان، محل دقیق آرامگاه فردوسی گم شده و برای مدتها هیچ اثری از آن باقی نمانده بود.

عکس از: سایت Wikipedia
برای نخستین بار، ارسلان حلذب، سپهدار طوس، یک آرامگاه کوچک بر روی مزار فردوسی احداث کرد که تقریباً ۱۰۰ سال قائم ماند. همراهان ویرایشی گذاشته نشد، آنطور كه دوستش داشت.مغولها تصمیم گرفتند آرامگاه فردوسی را ویران کرده و جای آن یک قلعه در توس بسازند. در زمانهای بعدی، آرامگاه فردوسی چندین بار بازسازی شد. مثلاً در زمان ناصرالدین شاه قاجار، یک بنای ساده بر روی مزار فردوسی ساخته شد.
در دوران پهلوی، تصمیم گرفتند آرامگاه فردوسی را بازسازی کنند. پس از برگزاری مسابقه برای طراحی آن و انتخاب طرح مهندس معروف ایرانی به نام کریم طاهرزاده بهزاد، بنا با نظارت حسین لر زاده به پایان رسید.
بعد از گذشت زمان، بنا فرو رفت و نیاز به بازسازی دوباره داشت. در سال ۱۳۴۷، طرح هوشنگ سیحون برای بازسازی آرامگاه اجرا شد. امروزه آرامگاه فردوسی به عنوان یک مرکز فرهنگی و گردشگری مهم شناخته میشود.
در مورد معماری آرامگاه فردوسی، باید بگوییم که این مجموعه شامل انواع بخشها از جمله بناهای اداری، موزه و کتابخانه است. همچنین، باغ آرام و سبزی در اینجا وجود دارد که به استخر آبی متصل است و تصویر زیبایی از آرامگاه را در آب منعکس میکند.شما میتوانید تعجب کنید که مقام فردوسی چقدر باشکوه است که یک مجسمه شناور و زیبا از او ساخته شده است تا به خاطر گذشته باشکوه او یادآوری کند. این مجسمه دارای سی تندیس آب است که با گلهای آبی نیلوفر تزیین شدهاند و به مدت سی سال که فردوسی برای نوشتن شاهنامه زحمت کشیده، اشاره دارند.
قسمت اصلی این مجموعه مقبره فردوسی است. مصالح استفاده شده در ساختار آرامگاه فردوسی از سنگ و کاشی است و آرایش داخلی و خارجی آن دو بخش مختلفی دارد. قسمت بیرونی این مقبره با الهام از سبک معماری هخامنشی طراحی شده است و شباهتهایی به مقبره کوروش بزرگ دارد.
ساختار خارجی مقبره، یک سازه مربع با سطح ۱۰۴۳ مترمربع است که روی سکویی نشسته و ۱۸ متر ارتفاع دارد. در هر چهار طرف این سکو، پلکانهایی برای دسترسی به مقبره وجود دارد.
این ساختمان اصلی از ترکیب هفت مکعب کوچکتر ایجاد شده است و دارای ۱۲ ستون اصلی است. بر روی هر وجه این ساختمان تاریخی، شعری از شاهنامه حکاکی شده است و بر دیوار جنوبی، تقش برجستهای از فروهر آشکار است.
بخش داخلی اصلی ساختمان دارای یک تالار بزرگ با ۹۰۰ مترمربع مساحت و ۵ متر عمق است که جای قبر حکیم ابولقاسم فردوسی است. بر پلههای ورودی به این تالار، شش تصویر برجسته از داستانهای افسانهای شاهنامه، از جمله مبارزهی رستم، نبرد ایرانیان و تورانیان، و نبرد رستم و سهراب، قرار دارد.
بیست ستون بلند با ارتفاعی حدود ۴.۶۰ متر، فضای داخلی و اطراف سنگ قبر را به بخشهای مختلف تقسیم کرده و از زیبایی و شکوه به آن میبخشد. این ستونها در کنار نقشهای سازهای، به عنوان زینتهایی نیز عمل میکنند.
سنگ قبر، که بر روی حصار این ستونهای مرمری قرار دارد، ساخته شده است از سنگ مرمر با ابعاد ۹۰ سانتیمتر در ۱.۵۴ متر و ارتفاع ۰.۵ متر. این سنگ قبر که بر روی محل دفن حکیم فردوسی قرار دارد، توسط حجارباشی زنجانی ساخته شده و با نقوش زیبا به خط نستعلیق استاد طاهرزاده زینتبخشیده شده است.
در این سنگ نوشته شده:
«به نام خداوند جان و خرد. اینجا آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی است؛ استاد گویندگان و نویسنده داستانهای ملی ایران. آثار او زندهیاد کشور ایران هستند و مردم این سرزمین مزار او را جاویدان میدانند.»
عکس از: سایت Google map
کتابخانه فردوسی
کتابخانه فردوسی در آرامگاه فردوسی مشهد، یکی از مهمترین مراکز فرهنگی این منطقه است. این کتابخانه از ابتداها با یک اتاق کوچک شروع شده و پس از گسترش، به یک ساختمان دو طبقه تبدیل شده است. طبقه اول برای نگهداری کتب و طبقه دوم برای مطالعه مخصوص مردم است. اینجا بیش از ۹ هزار کتاب و فرش باارزش نگهداری میشود.
عکس از: سایت Google map
موزه فردوسی
موزه فردوسی در بخش غربی آرامگاه فردوسی واقع شده است. این موزه در ابتدا برای خدمت به بازدیدکنندگان با چایخانه و نمایش شاهنامه آغاز شد، اما بعداً توسط دکتر بهروز احمدی به یک موزه تبدیل شد که اکنون اثار تاریخی و فرهنگی مرتبط با فردوسی و شهر توس را برای نمایش دارد.
عکس از: سایت Google map
در این موزه موارد زیر قرار دارد:
- سفالها از دورانهای اسلامی و قبل از آن
- سکههای طلا و نقره از دوران اسلامی
- تجهیزات سوارکاری مانند سپر، گرز، تیر، آلات موسیقی و ابزارهای هنرهای رزمی
- دو نسخه از شاهنامه، از جمله شاهنامه فلورانس و شاهنامه ۷۳ کیلوگرمی
- نقاشیها از چهره فردوسی و داستانهای شاهنامه توسط هنرمندان معروف
آرامگاه مهدی اخوان ثالث
طرفداران ادبیات ایران، میتوانند علاوه بر بازدید از مقام فردوسی، به آرامگاه معروف شاعر معاصر، مهدی اخوان ثالث نیز سر بزنند. او در کنار فردوسی به خاک سپرده شده است. یادگاری هم از او نیز در اینجا وجود دارد.

عکس از: سایت Google map
آرامگاه محمدرضا شجریان
دوستداران موسیقی سنتی ایران، میتوانند به یادبود خواننده برجسته، استاد شجریان، سر بزنند. آرامگاه ایشان در محوطه آرامگاه حکیم توس واقع شده است.
اگر به هنر و ادبیات علاقهمندید، میتوانید با بازدید از این دو آرامگاه به بزرگان فرهنگی و هنری ایران احترام بیاورید.

عکس از: سایت Google map
بهترین زمان بازدید از آرامگاه فردوسی مشهد
برای بازدید از مقبره فردوسی، بهار و پاییز به عنوان بهترین زمانها پیشنهاد میشوند. با این حال، در ادامه مزایا و معایب هر فصل برای بازدید از این مکان تاریخی را مقایسه کردهایم تا بهترین زمان سفر را برای خودتان انتخاب کنید.

عکس از: سایت Google map
- هزینه: ورود به آرامگاه فردوسی طول سال یکسان است و همیشه ثابت است. اما هزینههای دیگری مانند هزینههای اقامت، حمل و نقل و… در تعطیلات مثل نوروز بسیار بالا میرود. پس اگر بودجهای محدود دارید، بهتر است در فصول کم تردد مثل پاییز و زمستان به مشهد بروید و آرامگاه فردوسی را ببینید.
- شلوغی: آرامگاه فردوسی در طول سال همیشه گردشگران زیادی را میپذیرد. اما در تعطیلات و تابستان، زمانهای پر شلوغی برای بازدید است. اگر از شلوغی خوشتان نمیآید، بهتر است در فصول کم تردد مانند اواخر بهار، پاییز و زمستان به این مکان سفر کنید.
- آب و هوا: تابستانهای مشهد گرم و خشک و زمستانها سرد و ممکن است باران و برف بیاید. بهار و پاییز بهترین زمان برای سفر به مشهد و دیدن آرامگاه فردوسی هستند. آب و هوا در این دو فصل ملایم و خوشایند است و طبیعت اطراف مشهد زیبا و دیدنی است.
امکانات رفاهی آرامگاه فردوسی
آرامگاه فردوسی مشهد برای بازدیدکنندگان امکانات رفاهی خوبی فراهم کرده است. این امکانات شامل پارکینگ، رستوران و کافیشاپ، نمازخانه، سرویس بهداشتی، فضای سبز و فروشگاه سوغاتی و کتابهای مرتبط با فردوسی است.

عکس از: سایت Google map
جاذبههای دیدنی نزدیک به آرامگاه فردوسی
سفر به توس فقط به دیدن مقبره فردوسی محدود نمیشود. جاذبههای تاریخی دیگری هم در اطراف این مکان وجود دارند که دیدن آنها لذت بخش است.
بقعه هارونیه
بقعه هارونیه یک ساختمان مکعب و بازگونه که در فاصله ۱.۶ کیلومتری آرامگاه فردوسی قرار دارد. این بنا که از قرن هشتم میلادی باستان آغاز شد، یکی از قدیمیترین بناهای شهر توس است و بهعنوان یکی از آثار ملی ایران شناخته میشود.
معماری بقعه هارونیه به دوره ایلخانی بازمیگردد
مکانهای تاریخی جذاب در مشهد
آرامگاه فردوسی و بناهای تاریخی دیگر در شهر مشهد میتوانند مقصد خوبی برای گردشگران باشند. بقعه هارونیه، با محراب زیبا و کتیبههای گچی، یکی از این بناهای جالب است. اینجا ابهاماتی در مورد کاربری اولیه وجود دارد؛ برخی معتقدند اینجا مقبره امام محمد غزالی بوده و برخی دیگر آن را به یکی از زندانهای هارون الرشید نسبت میدهند. این ابهامات و رازها همراه با معماری زیبا، باعث شده که برای بسیاری از گردشگران جذاب باشد.
بقعه هارونیه در روزهای عادی از ساعت ۸ صبح تا ۱۸ عصر باز است، با استثنای روزهای تعطیل. هزینه ورودی برای گردشگران داخلی ۲۰۰،۰۰۰ ریال و برای گردشگران خارجی ۱،۵۰۰،۰۰۰ ریال است.
همچنین، ارگ کهندژ توس، که یکی دیگر از جاذبههای تاریخی شهر توس است، یادگاری از دورانهای گذشته مانند سلجوقیان و تیموریان است. این بنا در یک مسیر زیبا و حدوداً ۲ کیلومتری از آرامگاه فردوسی قرار دارد و بازدید از آن رایگان است.
در انتها، مقبره امام محمد غزالی که در فاصله کوتاهی از آرامگاه فردوسی قرار دارد، مکان دیگری است که ممکن است برای دیدن جالب باشد. برخی این مکان را به عنوان آرامگاه واقعی امام محمد غزالی میشناسند.
بناهای تاریخی مذکور میتوانند یک تجربه دیدنی و متنوع برای گردشگران باشند.

عکس از: سایت Google map
اینجا یک مکان تاریخی است. اینجا یک قبر قدیمی است که به آرامگاه فردوسی معروف است. بیایید بریم ببینیم.
چه چیزهایی باید برای بازدید از آرامگاه فردوسی باید بدانید؟
- زمانهای خلوت تر برای بازدید: بهار و پاییز بهترین زمان برای بازدید هستند، البته ایام نوروز زیادی از مردم آنجا بازدید میکنند و در آخر هفتهها هم جمعیت بیشتری دارد.
- ورودی: برای ورود به آرامگاه و بقعه هارونیه باید بلیط بخرید.
- پیادهروی: اگر میخواهید در محوطه آرامگاه پیادهروی کنید، حتما کفش راحت بپوشید.
- عکاسی: فراموش نکنید لحظات خود را ثبت کنید.