اگر به استان فارس سفر کنید، در دسترس خودتان تنگ چوگان را خواهید دید، که در آستانه شهر بیشاپور واقع شده است. تنگ چوگان به عنوان یکی از اثار باستانی دوره ساسانی شناخته می‌شود؛ در این متن، توضیحات لازم در مورد این جاذبه را برای شما ارائه می‌دهیم.
این تنگه یکی از جاذبه‌های تاریخی استان فارس است و همان‌طور که اشاره شد، در نزدیکی شهر باستانی بیشاپور واقع شده است. تنگ چوگان بیشاپور به دلیل وجود سنگ‌نگاره‌ها و نقش‌های برجسته بی‌نظیرش شهرت دارد. علاوه بر این سنگ‌نگاره‌ها، رودخانه شاپور که از وسط این تنگه عبور می‌کند، زیبایی‌های منطقه و غار شاپور از دیگر جاذبه‌های منطقه محسوب می‌شوند.
با بازدید از تنگ چوگان کازرون، میتوانید هنر دستاوردهای با ارزش دوره ساسانی را ببینید و در کنار آن، تطبیقی بیشتر با تاریخ ایران پیدا کنید. اگر تمایل دارید درباره این تنگه تاریخی بیشتر بدانید، ادامه‌ی این متن را همراهی با مجله آخشیگان فرمایید.
مشخصات تنگ چوگان
تاریخ‌نویسی‌ها بر تنگ چوگان و نقش‌های تاریخی آن تأکید دارند. این نقش‌ها، پیروزی‌ها و واقعه‌های مهم دوره ساسانی ایران را به تصویر می‌کشند؛ به همین دلیل است که تنگه چوگان برای مردم ایران اهمیت زیادی دارد. این تنگه در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ به شماره ۱۵۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
عکس از: سایت Google maps
برای بررسی دقیق‌تر این جاذبه، می‌توان گفت که تنگ چوگان دارای شش نقش برجسته است؛ سه نقش مربوط به شاپور اول و سه نقش دیگر مربوط به بهرام دوم هستند. این نقش‌ها جشن پیروزی ساسانیان بر روم و تاج‌گذاری بهرام دوم را به تصویر می‌کشند.
رودخانه شاپور که از میان این تنگه عبور می‌کند نقش مهمی در این منطقه دارد. این رودخانه مهمیت خاصی برای صحنه‌های منطقه ایجاد کرده است و به عنوان یکی از منابع آبی مهم منطقه شناخته می‌شود.
عکس از: سایت Google maps
با تاریخ تاریخی و محیطی منحصر به فرد، آب و هوای خنک و دلپذیر، و زیبایی‌های طبیعی و کشاورزی، تنگ چوگان سالیانه مقصد گردشگران فراوانی است.
تنگ چوگان کجاست؟
تنگ چوگان در ۲۳ کیلومتری شمال غربی شهرستان کازرون و در نزدیکی شهر باستانی بیشاپور قرار دارد. به عبارت دیگر، این تنگه تقریبا در سمت مقابل
شهر بیشاپور قرار دارد.
عکس از: سایت Google maps
سه روستای تنگ چوگان سفلی، علیا و وسطی هم در نزدیکی این تنگه واقع شده‌اند؛ این روستاها همراه باغ‌ها و کشتزارهای چشم‌گیرشان، بین دو کوه در برگیرنده تنگه چوگان قرار دارند.
بهترین مسیر دسترسی به تنگ چوگان این است که از هر جای ایران، خودتان را به قائمیه برسانید. بعد از رسیدن به قائمیه، جاده قائمیه-کازرون را پیش بگیرید. بعد از حدود ۸ کیلومتر رانندگی، به تنگ چوگان می‌رسید. البته از جاده اصلی تا مکان دقیق تنگ چوگان، مسیر پیش روی شما، خاکی است.
عکس از: سایت Google maps
فاصله شیراز تا تنگ چوگان
فاصله شیراز تا تنگ چوگان تقریبا ۱۳۰ کیلومتر است. بهترین مسیر شیراز به تنگ چوگان، دقیقا همان روشی است که بالاتر هم گفتیم. اول خودتان را به قائمیه برسانید، جاده قائمیه-کازرون را در پیش بگیرید و به تنگ چوگان بروید.
فاصله کازرون تا تنگ چوگان
فاصله کازرون تا تنگ چوگان تقریبا ۲۳ کیلومتر است. تنگ چوگان در شمال غربی این شهر قرار دارد. برای رسیدن به تنگ چوگان، از کازرون به سمت قائمیه حرکت کنید؛ این مسیر حدودا ۲۰ کیلومتر است. در مسیر قائمیه-کازرون، میتوانید تنگه چوگان را پیدا کنید.
عکس از: سایت Google maps
فاصله تهران تا تنگ چوگان
از تهران تا تنگ چوگان، ۷۰۰ کیلومتر است، و بهترین راه برای رفتن از تهران به تنگ چوگان این است که ابتدا به قائمیه بروید، سپس جاده قائمیه-کازرون را ادامه دهید تا به محل مورد نظر برسید.راهی برای رفتن به تنگه چوگان وجود داره. ابتدا باید از اتوبان تهران-قم بروی و بعد به اتوبان قم-کازرون بری. وقتی به کازرون برسی، باید از جاده قائمیه-کازرون برای رسیدن به تنگ چوگان استفاده کنی.
تنگ چوگان یک منطقه تاریخیه که تا دوران ساسانیان باز میشه. شاهان اون دوره تو اینجا به بازی معروف چوگان اشتغال داشتن و وقت‌شونو اینجا می‌گذروندن.
تعداد شش سنگ‌نگاره برجسته تو تنگ چوگان مربوط به پادشاهان ساسانیه. این نقوش تاریخی پیروزی‌های اون دوره روی امپراتوران روم و رویدادهای تاریخی دیگه رو نشون میدن. اهمیت این منطقه تاریخی و فرهنگیش با آثاری مثل نقش رستم در مرودشت و بیستون در کرمانشاه قابل مقایسه‌س.
اسم تنگ چوگان از بازی سنتی چوگان گرفته شده که در زمان ساسانیان به‌عنوان یک ورزش مهم و محبوب برای مردم و پادشاهان شناخته می‌شد. این منطقه محلی بود برای برگزاری مسابقات چوگان و فعالیت‌های دیگه. نام این تنگه نشون‌دهنده ارزش و اهمیتشه.
حالا به بخش جذاب و شگفت‌انگیز این موضوع رسیدیم، سنگ‌نگاره‌های تنگ چوگان. تو این قسمت قراره همه سنگ‌نگاره‌ها و جاذبه‌های دیدنی تنگ چوگان رو به شما معرفی کنیم. همراه ما باشید.
به خوش آمدید.
نقش برجسته شاپور یکم، شماره یک
در این تابلو، دیده می‌شود که شاپور اول امپراتوری روم را شکست داده است. این تصویر نماد پیروزی و قدرت ساسانیان است و در سمت چپ رودخانه شاپور قرار دارد.
در این تابلو، شاپور اول بر اسب نشسته است و اهورا مزدا هم روبروی او نشسته است.
تصویر از: سایت Wikimedia
در این تابلو، جنازه امپراتور شکست‌خورده روم، زیر پاهای اسب شاپور قرار دارد و امپراتور والرین به عنوان اسیری در دست شاپور نشانه گرفته شده است. همچنین، فلیپ امپراتور دیگر روم، پیش از اسب شاپور زانو زده و درخواست صلح و بخشش دارد. همچنین، اهریمن و اهورا مزدا نیز در این تابلو حضور دارند.
تصویر از: سایت Iranontour
نیروهای ایرانی در پنج ردیف پشت شاپور، و نیروهای رومی در پنج ردیف جلوی شاپور به همراه هدایا و پیشکش‌ها برای شاپور یدکشی می‌کنند. در کل، ۱۱۵ نفر در این تابلو حضور دارند که این تابلو به عنوان برجسته‌ترین تابلو ایرانی در تنگ چوگان شناخته می‌شود.
تصویر از: سایت Google maps
نقش‌برجسته شاپور یکم، شماره دو
این تابلو نیز همانند اولین تابلو، در سمت چپ رودخانه شاپور نزدیک ورودی تنگ چوگان قرار دارد. این تابلو…
تصویر پیروزی شاپور بر رومیان را می‌بینید. در این تصویر، شاپور یکم بر اسب در وسط صحنه قرار دارد. او تاج کنگره‌ای دارد و دست راستش را بر مچ امپراتور والرینوس گذاشته است.
پیش از اسب شاپور، فلیپ زانو زده قرار دارد. به بالای تصویر نگاه کنید، یک کودک عریان دیده می‌شود که در حال پرواز است. همراهان شاپور هم در دو ردیف در دو طرف صحنه قرار دارند.
نقش برجسته شاپور یکم، شماره سه، در سمت راست رودخانه شاپور قرار دارد. این تصویر نیز پیروزی شاپور بر رومیان را نشان می‌دهد. یک نکته جالب این تصویر این است که افرادی با تاج، دو شیر و سکه‌های زر و سیم همراه خود دیده می‌شوند.
در تصویر برجسته دیگری که در تنگ چوگان قرار دارد، بیش از ۱۰۰ نفر حضور دارند. شاپور یکم در مرکز صحنه بر اسب نشسته است؛ فلیپ جلوی اسب او زانو زده و جسد گردیانوس زیر پاهای اسب شاه قرار دارد. دستان والرین به عنوان اسیر در دست شاه قرار دارد.
در تصویر دیگر، ۷۱ سردار ایرانی سوار بر اسب دیده می‌شوند؛ اما به دلیل جریان آب، سرهای آنها از بین رفته است. همچنین ارتش روم در سمت چپ تصویر در پنج ردیف حضور دارد.
عکس از: سایت Google maps
تصویری از زمانی که اهورا مزدا، خدای زرتشتیان، به پادشاه شاپور اول فر ایزدی (سرشت جهان) می‌دهد.
نقش‌برجسته بهرام دوم، شماره یک
این تصویر نشان می‌دهد که پادشاه بهرام دوم در جنگل چوگان، بر یاغیان و عرب‌ها پیروز شده است. او با ریش و موهای بلند، و تاجی بالای سرش، با لباس تنگ و شلوار گشاده در سمت چپ تصویر قرار دارد.
عکس از: سایت Google maps
در این تصویر، یک سردار به صورت تمام رخ به همراه شش نفر از بزرگان عرب و دیگران، هدایا نظیر اسب و شتر را به شاه بهرام دوم اهدا می‌کنند.
عکس از: سایت Wikimedia
نقش‌برجسته بهرام دوم، شماره دو
این تصویر نشان می‌دهد پادشاه بهرام دوم، به عنوان سلطان ساسانی، در اوج قدرت و عظمت خود بر تخت پادشاهی نشسته و پرچم و شمشیر را در دستانش می‌دارد.
عکس از: سایت Salfbase
اینجا یه قلعه هست. از اینجا می‌تونید شهر بیشاپور و تنگ چوگان رو ببینید.
قلعه پسر
در سمت راست رودخانه شاپور، یه قلعه به اسم قلعه پسر هست که روی تپه‌های شمال شرقی کوهستان شاپور ساخته شده. مثل قلعه دختر، این قلعه رو هم برای نگهبانی و حفاظت از منطقه استفاده می‌کردن.
عکس از: سایت Google maps
قلعه پسر و قلعه دختر، بهم کمک می‌کردن تا منطقه امن باشه و دشمنان نتونن وارد بشن. اما امروزه، قلعه پسر خراب شده و فقط باقی‌مونده ازش یه مقدار خاک و دیوارهای فرو ریخته هست.
عکس از: سایت Salfbase
بهترین زمان برای دیدن تنگ چوگان
اواخر مهر تا اواخر اردیبهشت بهترین زمان برای سرکوب. تو این ماه‌ها، هوا خنکه و شرایط سفر مناسب‌تر میشه.
تنگ چوگان در بهار
بهار خیلی خوبه برای دیدن تنگ چوگان کازرون و لذت بردن از زیبایی‌هاش. هوای خنک، طبیعت قشنگ و شرایط مناسب، باعث شده بهار بهترین زمان برای سفر به تنگ چوگان بشه.
عکس از: سایت Google maps
تنگ چوگان در زمستان
شاید بگید زمستان خوب نیست برای سرکوب به تنگ چوگان، اما باید بگم که به دلیل آب‌وهوا و خلوتی منطقه، زمستان هم می‌تونه زمان خوبی برای سفر باشه.منطقه زیبای کوهستان شاپور، در زمستان یک مقصد محبوب برای گردشگران است. اگر قصد دارید در این فصل سفر کنید، بهتر است لباس‌های گرم بپوشید و وضعیت جاده‌ها را قبل از رفتن بررسی کنید.
تنگه چوگان دارای گیاهان متنوعی از جمله درختان گردو، سیب، بلوط، بادام و زردآلو، گیاهان علفی و بوته‌هایی مانند گون‌ها و گیاهان دارویی است. همچنین انواع پرندگان مثل بلبل، دارکوب و گنجشک، و حیواناتی مانند خرگوش، روباه، آهو و حشرات مختلف در این منطقه زندگی می‌کنند.
وقتی به تنگ چوگان می‌روید، میتوانید اطراف آن جاذبه‌های دیدنی را هم بررسی کنید. شهر باستانی بیشاپور یکی از نقاط تاریخی مهم است که در استان فارس واقع شده و در سال ۲۶۶ میلادی توسط شاپور یکم بنا شده است. این شهر به عنوان یادگار از پیروزی شاپور بر رومیان شناخته می‌شود.
بیشاپور، با طراحی مستطیلی و دارا بودن چهار دروازه و دو خیابان اصلی به سبک معماری یونانی، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ ایران دارد. این شهر به دلیل آب‌وهوای مناسب و منابع طبیعی، محبوبیت زیادی در بین مردم برای سکونت دارد.در معبد آناهیتا، شما میتوانید نقوش برجسته‌ی پیروزی‌های شاپور و ساختمان‌های تاریخی متنوع را ببینید. متأسفانه برخی از بناها و ساختمان‌های تاریخی این شهر آسیب دیده‌اند. اما خوشبختانه، سازمان میراث فرهنگی در حال تلاش برای بازسازی آنها است.
یکی از مکان‌های جالب توجه در این منطقه، چشمه ساسان است. این چشمه از ارتفاعات دنا می‌باشد و آب آن به سمت استان بوشهر جاری است. چشمه ساسان به عنوان یکی از پرآبترین چشمه‌های ایران شناخته می‌شود و نقش مهمی در تامین آب منطقه دارد. همچنین، این چشمه به‌عنوان یکی از نمادهای تمدن ساسانی و مهندسی آب در آن زمان شناخته می‌شود.
دریاچه پریشان نیز یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران است که در نزدیکی تنگ چوگان بیشاپور واقع شده است. این دریاچه دارای مساحتی بالغ بر ۴۳ کیلومتر مربع است. متأسفانه از سال ۱۳۸۷، این دریاچه با مشکلاتی مانند خشکسالی و کاهش سطح آب روبه‌رو شده است؛ اما هنوز هم زیبایی خاص خود را حفظ کرده و یک جاذبه گردشگری محبوب محسوب می‌شود.
از آنجایی که این نوع منظره‌ها را دیدنی و شگفت‌انگیز می‌دانیم، پیشنهاد می‌کنیم حتماً این مناطق را بازدید کنید.درباره شهر باستانی بیشاپور صحبت کردیم. معبد آناهیتا در این شهر به دلیل طراحی و ساختمان خاص خود، همچنین سیستم آبی که دارد، جذابیت بیشتری برای گردشگران دارد. این معبد به شکل یک مکعب ساخته شده و هر طرف آن ۱۴ متر است. بخشی از معبد زیرزمینی است و ورودی‌های مختلفی دارد. یکی از نکات دیدنی این مکان، سیستم آبی کارآمد آن است که آب از قنات وارد می‌شود و در داخل معبد پخش می‌شود، که باعث ایجاد احساس آرامش برای بازدیدکنندگان می‌شود.
معبد آناهیتا در دوران شاهان ساسانی برای پرستش خدای آب و باروری مورد استفاده قرار می‌گرفت. این مکان نشان از اهمیت آب در فرهنگ باستانی ایران دارد. اگر تمایل دارید تا معبدی باستانی را کاوش کنید و از زیبایی‌های آن لذت ببرید، حتماً به معبد آناهیتا سر بزنید.
در تنگ چوگان میتوانید انواع تجربیات متنوعی داشته باشید. از غارنوردی و پیاده‌روی تا بازدید از مناظر طبیعی، میتوانید با دوستان و خانواده خود وقت خوشی داشته باشید.
اولین فعالیتی که میتوانید انجام دهید، کمپ زدن در طبیعت است. تصور کنید که در کمپ زدن در تنگ چوگان شرکت کرده و از زیبایی طبیعت لذت می‌برید.
اگر علاقه‌مند به عکاسی هستید، میتوانید لحظات خوب خود را با عکاسی ثبت کنید و یادگاری خوش‌کیفیت از سفرتان داشته باشید.
برای داشتن یادگاری از سفرتون، بهتره عکس‌های زیبای طبیعت و جاذبه‌های دیدنی اطراف رو هم تو گوشیتون ذخیره کنید. این کار می‌تونه حس خوبی بهتون بده.
طبیعت‌گردی
اگه به تنگ چوگان بری و طبیعت‌گردی نکنی، واقعا یه چیزی رو از دست می‌دی. دیدن زیبای طبیعت و رودخونه شاپور می‌تونه حس خوبی بهتون منتقل کنه و کمی از آرامش طبیعت بگیرید.
عکس از: سایت Google maps
امکانات رفاهی تنگ چوگان
وقتی قراره بری منطقه‌ای، عموما نگران اینی هستی که امکانات رفاهی مناسبی وجود داشته باشه یا نه. خوشبختانه تنگ چوگان امکانات خوبی برای مسافران فراهم کرده.
عکس از: سایت Google maps
تو این منطقه می‌تونی از اقامتگاههای بومی، پارکینگ، آشپزخونه‌های عمومی و سرویس غذا استفاده کنی که باعث راحتیت تو سفرت میشه.
اقامت در تنگ چوگان
برای اقامت تو سفرت به تنگ چوگان، گزینه‌های مختلفی داری. تو این قسمت بهت چند تا گزینه برای اقامتت تو تنگ چوگان معرفی میشه.
عکس از: سایت Google maps
کمپینگ و شب‌مانی حوالی تنگ چوگان
اولین گزینه برای اقامت، کمپینگه که بالاتر ازش صحبت کردیم. می‌تونی از کمپینگ لذت ببری و شب‌هاتو با آرامش تو چادرت بگذرونی. فقط باید به یاد داشته باشی که برای کمپینگ باید وسایل مورد نیازتو با خودت داشته باشی.
اقامتگاههای بومگردی تنگ چوگان
اگه اقامت تو اقامتگاه و یا هتلو ترجیح می‌دی، این بخش رو با دقت بخون. نزدیکی تنگ چوگان، گزینه‌های مختلفی برای اقامت وجود داره که تو ادامه بهت چندتا از اون‌ها رو معرفی می‌کنیم.
اقامتگاه بومگردی تنگ چوگان در روستای تنگ چوگان، دره شوری، کازرون
وقتی می‌خواهید به تنگ چوگان سفر کنید، چند توصیه کلی وجود دارد که بهتر است به‌یاد داشته باشید. همینجا به چند نکته مهم اشاره می‌کنیم.
اولاً حین بازدید از تنگ چوگان، حواس خود را جمع کنید تا به تاریخچه این منطقه آسیبی نرسانید. اگر در زمستان می‌روید، حتماً لباس‌های گرم بپوشید. اگر قصد دارید ارامش خود را در طبیعت بیابید، لوازم کمپینگ را همراه خود داشته باشید.
آخرین نکته این است که به سلامت خود توجه کنید و برای لحظات خوب سفر لذت ببرید. اگر تجربیاتتان از سفر به تنگ چوگان را برای دیگران نیز به اشتراک بگذارید، ما خوشحال می‌شویم.
