
تپه سیلک کاشان؛ سفری کوتاه به تاریخ باستان
تپه سیلک کاشان دنیایی از رازهای سربهمهر
اولین بار که به تپه سیلک نگاه میکنید، ممکنه فقط یه تپه خاکی ببینید. اما راهنمایی که الان بهتون میدم، نگاهتون رو به این مکان خاص باز میکنه و پر از راز و رمز و رازهایش میکنه.
تپه سیلک یک مکان باستانیه که هزاران سال پیش بوده و نشون میدهندهی پیشرفت تمدن انسانیه. تمدنی که از سادهوار به ساخت خونهها از نی و چوب، رفته به ساخت شهرها و تجارت با مناطق دیگه.
وقتی این مکان رو ببینید، وارد یه سفر عجیب و غریب به گذشته میشید و اشیا و اثاری رو میبینید که نشون میدهندهی پیشرفت تمدن و صنعت در گذشته است. اشیا مثل سفالها، زیورآلات، پارچههای بافتهشده، ابزارهای فلزی، سازههای سفالسازی و یک اثر با ارزش، زیگورات (نمایشگاه نیایش)؛ همشون تو اینجا هستن.
تپههای سیلک تو فهرست آثار ملی ایران هم ثبت شدن و شامل تپه شمالی (سیلک کوچک) با مساحت ۵ هکتار، تپه جنوبی (سیلک بزرگ) با مساحت ۸ هکتار و گورستان الف و ب است.
وقتی به اینجا میآیید، میتونید به دیگر جاهای دیدنی کاشان هم مثل باغ فین و حمام فین برید و تو یه روز میتونید زیباییهای تاریخی کاشان رو ببینید.
مکان تپه سیلک کجاست؟
تپه سیلک کاشان تو استان اصفهان، خیابان امیرکبیر، خیابان امیرالمؤمنین، انتهای ذوالفقار دهم، پایگاه میراث فرهنگی سیلک هست. بهطور دقیقتر، تپه سیلک در جنوب غربی کاشان، کنار جاده کاشان به فین یا به عبارت دیگه، خیابان امیرکبیر قرار داره.
موقعیت تپه سیلک تو گوگلمپ

عکس از: سایت ایکس
چطور به تپه سیلک برسید؟
تپه سیلک روی جاده کاشان به فین، تو خیابان امیرکبیر قرار داره، پس باید به این خیابون برید تا بتونید بهش برسید.
اگر از تهران به این مکان میخواید برید، اول باید به بزرگراه خلیجفارس برید، بعد بلافاصله به بلوار امام رضا بروید، و پس از آن، از آزادراه تهران به قم به طرف آزادراه امیرکبیر ادامه بدید تا به بلوار امام رضا برسید. در نهایت از بلوار امیرالمؤمنین به تپههای سیلک کاشان خواهید رسید.

عکس از: سایت Google Map
دسترسی با هواپیما به تپه سیلک کاشان راحت نیست، زیرا تعداد پروازها محدود هستند. اما از قطارها و اتوبوسها برای رفتن به این مکان میتوانید استفاده کنید. این شهر زیبا و تاریخی منتظر شماست!
فرودگاه کاشان و دسترسی به تپه سیلک
اگر به دنبال بازدید از تپه سیلک هستید، باید بدانید که فرودگاه کاشان نسبتاً محدود است. این فرودگاه در فاصله ۱۲ کیلومتری از جاده قدیمی کاشان به نطنز قرار دارد. برای رفتن به تپه سیلک، بهتر است از خدمات تاکسی استفاده کنید.
اگر قصد دارید از قطار استفاده کنید، نزدیکترین ایستگاه به تپه سیلک ایستگاه راهآهن کاشان است که در بلوار ملاصدرا قرار دارد. اگر از شهر تهران، شیراز، یزد، مشهد، بندرعباس یا اصفهان میآیید، میتوانید به فکر سوار قطار شوید.
تاریخچه برجسته تپه سیلک
تپه سیلک با بیش از ۸ هزار سال تاریخ، یکی از شواهد مهم تمدن و صنعت در گذشته است. کشف اشیاء مختلف از سفالهای ابتدایی تا ابزارهای فلزی و کورههای ذوب فلزات، نشان از وجود یک شهر صنعتی پررتقاء در آن زمان دارد.
با بازدید از این نمایشگاه تاریخی و آثار مختلف تمدن انسانی از دورههای مختلف، از عصر نوسنگی تا دوران ماد، به دنیای گذشته میپردازید. تپه سیلک نقش مهمی در نگهداری ادله تاریخی و تحولات زندگی انسانی داشته است و هرساله گردشگران زیادی را به خود جذب میکند که علاقهمند به کاوش در تاریخ هستند.
تپه سیلک، به عنوان یکی از باقیماندههای قدیمیترین زیگورات جهان و مکانی برای نیایش خدایان، از اهمیت بسزایی برخوردار است. این تمدن گمشده قرنها پیش با وقوع سیلاب ناپدید شد و بعدها بازرگانان غیرقانونی آثار باستانی آن را به خارج از کشور صادر کردند.
اما برخی از افراد، این وضعیت را به درستی بهرهبرداری نکردند و آثار باستانی را به دیگر کشورها فروختند. خوشبختانه، با ورود رومن گریشمن، از موزه لوور فرانسه، به همراه گروهش، این تمدن از نابودی نجات یافت. آنها در سالهای ۱۳۱۲ تا ۱۳۱۶ محوطه باستانی تپه سیلک را کاوش کردند و نتایج این کاوشها در دو جلد کتاب به نام سیلک کاشان، ابتدا به زبان فرانسوی و سپس به زبان فارسی منتشر شد.
عکس از: سایت Wikimedia
متأسفانه پس از کاوشهایی که توسط فرانسویها انجام شد، تپه باستانی سیلک دچار بیتوجهی شد که کمی به نابودی نزدیک شد. اما در سال ۱۳۸۰، این بنا باستانی به بار دیگر نجات پیدا کرد. یک تیم ایرانی به رهبری دکتر صادق ملک شهمیرزادی برای ۵ سال به مطالعه و کاوش در این تپه باستانی پرداختند.
یکی از مهمترین کشفهای این تیم مربوط به زیگورات سیلک بود که گروه فرانسوی نتوانسته بود آن را کشف کند. نتایج تحقیقات این تیم ایرانی در شش جلد منتشر شد تا به عنوان راهنمایی برای بازسازی تمدن گمشده در آخرین لحظات نجات یافته باشد.
دلیل نامگذاری تپه سیلک
هنوز دقیقاً معلوم نیست که چرا این منطقه به نام سیلک شناخته میشود. اما برخی فرضیات وجود دارد که این تپه به دلیل استفاده مردم آن زمان از پیالهها و سیالهها به این نام شناخته شده است؛ به عبارت دیگر، این تپه به دلیل استفاده از آن برای ساخت پیالهها به نام سیلک معروف شده است.
فرضیات دیگری نیز وجود دارد اما هیچی از آنها با مدارک محکمی تایید نشدهاند.

عکس از: سایت ایکس
آثار باستانی تپه سیلک
باستانشناسان آثاری که از تپه سیلک کاشان کشف کردند، را بر اساس شش دوره فرهنگی تقسیمبندی کردند و آنها را از دوران کهن تا دوره نوین به نامهای سیلک ۱ تا سیلک ۶ نامگذاری کردند.
دوره اول
این دوره مربوط به مدت زمان ۸۰۰۰ تا ۷۳۰۰ سال قبل از میلاد است که اولین ساکنان این منطقه شروع به ساخت و ساز و تشکیل تمدن دادند. آنها با استفاده از مواد اولیه مانند نی و چوب خانهها را ساختند و برای تأمین غذا از شکار حیوانات مختلف استفاده میکردند.
در این دوره، آغازین قدمهایی برای کشاورزی و دامپروری نیز برداشته شد. فعالیتهایی مانند اهلیکردن بز و گوسفند و کاشت گندم و جو. همچنین تلاش برای ساخت سفالهای دستساز با نقوش ساده انجام شد.

عکس از: سایت Google Map
مهم است که بدانید در آن دوره، از نگاه مردم آن زمان تمام این پیشرفتها به عنوان موفقیتهای بزرگ در نگاه شان شمرده میشد و باعث تحول در کیفیت زندگی آنها شد.
بعضی از آثار کشفشده در دوره اول شامل ابزارهای سنگی برای شکار و بریدن، سفالهای دستساز، مهرههای گردنبند، سنگساب برای آسیاب دانههای گندم و داس سفالی برای کشاورزی بود.
دوره دوم
این دوره مربوط به دوران ۷۲۰۰ تا ۶۷۰۰ سال پیش میرسد. زمانی که مردم اقدام به ساختن شهر و ایجاد روستاهای کوچک کردند. آنها خانههایی از طوبیهای دستساز بنا کردند تا بتوانند با یکدیگر زندگی کنند و تجربهای از جامعه شکل دهند.