
معبد آناهیتا کجاست؟ آشنایی با قلعه کنگاور باستانی
آشنایی با معبد افسانهای آناهیتا
معبد آناهیتا که از نظر تاریخی و معماری مهم است، در شهر کنگاور استان کرمانشاه قرار دارد. این مکان اهمیت بزرگی دارد اما به اندازه کافی توجه نشده است. تاریخ هر سرزمین داستانهای پنهان دارد که برای کشف آنها نیاز به تحقیقات زیادی دارد. معبد آناهیتا یکی از این داستانهاست که هنوز هم برای کاوشها جذاب است.
در شهر کنگاور استان کرمانشاه، مکانهای بسیار دیدنی و تاریخی وجود دارد. با مطالعه این مقاله، بخشی از تاریخ و جاذبههای ایران باستان را خواهید شناخت.
معبد آناهیتا کجاست؟
مکان دقیق معبد آناهیتا در وسط شهر کنگاور استان کرمانشاه قرار دارد. اگر از جاده همدان به سمت کرمانشاه حرکت کنید و در فاصله ۹۴ کیلومتری از شهر همدان باشید، میتوانید این مکان تاریخی را مشاهده کنید.

تصویر از: سایت Balad
این معبد از سنگ ساخته شده و اگرچه ظاهرا زیبا نیست، اما دارای یک تاریخ بسیار مهم است. کاوشگران در حال بررسی دقیق تاریخچهاش هستند و بعضی از رازهای آن هنوز هم رمزگشایی نشدهاند.

تصویر از: سایت Google Maps
موقعیت مکانی معبد آناهیتا در گوگل مپ
راههای دسترسی به معبد آناهیتا
شرقیترین شهر استان کرمانشاه، کنگاور است. اگر به دنبال معبد آناهیتا هستید، كنگاور اولین مقصد شماست. این معبد یکی از جاذبههای تاریخی منطقه است و قطعا سفرتان را به گذری جذاب از تاریخ باستان همراه خواهد کرد.
این استان، مرزش با همدان هست. شهر کنگاور ایستگاه راهآهن و فرودگاه داره، اما خودش این امکانات رو نداره. سه مسیر برای رفتن به کنگاور وجود داره:
1. اگر از همدان میآیید، از جاده همدان به کرمانشاه بروید.
2. اگر از کرمانشاه میآیید، از جاده کرمانشاه به همدان بروید.
3. اگر از فیروزان یا نهاوند میآیید، از جادهی نهاوند به کرمانشاه بروید.
اگر با قطار میخواهید بروید، بهترین راه اینه که به ایستگاه راهآهن همدان بروید. همچنین، اگر قصد سفر هوایی به معبد آناهیتا هم دارید، بهتره بلیط همدان یا کرمانشاه بخرید و برای ادامه مسیر تا کنگاور از خودرو شخصی یا تاکسی و تورهای گردشگری استفاده کنید.
از تهران بهترین مسیر از ساوه و همدان به کنگاور میرسه. این مسیر حدود ۴۰۰ کیلومتره و زمان رسیدن به مقصد حدود ۴ ساعته. این مسیر پتانسیل دیدن جاذبههای مختلفی داره. اگر قصد بازدید کوتاه از این جاذبهها رو دارید، میتونید یک گردش یکروزه به همدان و ساوه بعد از آن بروید.
از کرمانشاه به معبد، مسیری پر از جاذبههای گردشگری و تاریخی داره. این مسیر حدود ۹۰ کیلومتره و شامل مکانهایی مثل بیستون و قله پراو هست.
عکس از: سایت Google Maps
راهنمای مسیر به معبد آناهیتا
اگر از جنوب، مرکز یا جنوب شرقی کشور میآیید و میخواهید به معبد آناهیتا بروید، میتوانید از مسیر نهاوند استفاده کنید. این مسیر حدود ۶۰ کیلومتر از نهاوند تا کنگاور طول دارد. شما میتوانید از شهر سلطانآباد بهطرف آزادراه کرمانشاه به همدان و کنگاور بروید که کوتاهترین و بهترین مسیر است. این مسیر علاوه بر کوتاه بودن، زیبا و پر از کوه و جنگل است که شما را مستقیماً به کنگاور هدایت میکند.

عکس از: سایت Google Maps
راهنمای مسیر از همدان به معبد آناهیتا
راه اصلی از همدان به معبد در واقع بخشی از جاده تهران تا کنگاور است. این مسیر حدود ۶۳ کیلومتر طول دارد و از شهرهای دهگلان و اسدآباد عبور میکند.
موقعیت مناسب برای بازدید از معبد آناهیتا
اقلیم این منطقه بسیار زیباست. با بارانهای کم و شدید در پاییز، بهار و زمستان که ممکن است باعث بسته شدن راههای شهری شود.
تابستان بهترین زمان برای سفر به این معبد است. در این فصل شما به راحتی میتوانید هر جادهای را طی کنید، شبها در چادر بمانید و صبحها با آب و هوای خوب ادامه سفر دهید. باید به یاد داشت که تعداد مسافران در این فصل بیشتر از زمستان و بهار است و شلوغی ممکن است.

عکس از: سایت Google Maps
در تابستان، امکانات رفاهی ارزانقیمت و اسکان آسان در این منطقه وجود دارد که از آنها میتوانید استفاده کنید. اما باید به یاد داشت که در نوروز این منطقه شلوغ است.مکانهای تفریحی که میتوانید در استان کرمانشاه ببینید، از جمله معبد آناهیتا است. هر ساله در فصل بهار، بسیاری از مردم به سوی این منطقه حرکت میکنند و اکثراً از شهر کنگاور عبور میکنند.
تاریخچه معبد آناهیتا به گذشتهی باستانی این منطقه برمیگردد. محققان و کارشناسان پس از بررسیهای زیاد، به نتیجه رسیدهاند که این معبد به عنوان یکی از سازههای مهم و با ارزش شهر کنگاور قدیمی بوده است.
از دهه ۱۹۷۰، با توجه به افزایش توریسم و توجه به تاریخ و فرهنگ این منطقه، تحقیقات بیشتری بر روی معبد آناهیتا آغاز شد. در واقع، این ساختمان باستانی همیشه مورد توجه تاریخنگاران بوده و تآثیر بزرگی در مطالعه تاریخ این منطقه داشته است.
نظرات مختلفی دربارهی دوره ساخت این معبد وجود دارد. بر اساس نظریههای مختلف، این ساختمان از دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان میباشد. همچنین برخی اروپاییها این معبد را به عنوان یک نمونه از معابد یونان باستان در منطقه ترکیه و سوریه معرفی کردهاند.
اهمیت ساختمان معبد آناهیتا از لحاظ تاریخی، معماری و فرهنگی بسیار بزرگ است و این ساختمان همیشه به عنوان یکی از نمادهای ارزشمند تاریخی این منطقه شناخته میشود.
عکس از: سایت Google Maps
از سال ۱۳۴۷، مرمت و بازسازی معبد آناهیتا آغاز شد. تدریجاً، ساختمانی برای حفاظت از این معبد باستانی که به دلیل حوادث طبیعی و انسانی از بین میرفت، ساخته شد.
در آغاز، برای بازسازی معبد، باید ساختمانهایی که بهدلیل نبود توجه به اهمیت این مکان، همه جوره در اطراف آن ساخته شده بود را جابجا کرد. ولی بعد از آزادسازی این فضا و انتقال مردم به مکانهای دیگر، شرایط برای تحقیقات تاریخی فراهم شد. از حدود نیم قرن پیش، تلاشهای زیادی برای کشف رازهای تپه باستانی قلعه کنگاور و مرمت معبد آغاز شد.
بعد از اخلال اطراف معبد آناهیتا و خالی کردن این فضا از ساکنین، این مکان بهعنوان یکی از اولین میراثهای تاریخی ایران ثبت شد و از آن روز به بعد، معبد کنگاور به مکانی برای آموزش، تحقیقات و بازدید گردشگران تبدیل شد. با توجه به شواهد یافتشده، معتقدیم که این معبد بیش از دو قرن پیش از میلاد ساخته شده است.
علت نامگذاری معبد آناهیتا
همانطور که گفته شد، بسیاری از نظریهها و شواهد به وجود معنایی عمیق بر اساس نمادها و آب در معماری معبد اشاره دارند. این امر باعث شده که نظرات متعددی در مورد این بنا و نقش آناهیتا، الهه زندگی و زیبایی، وجود داشته باشد.
واضح است که آب از چهار جهت وارد ساختمان معبد میشد و به حوضچه داخلی ریخته میشد. در سالن اصلی این ساختمان، چهار سرستون گاوشکل وجود داشت که نشان از احترام سازندگان به اسطوره ایرانی آناهیتا خدای آب و زیبایی بود.
تاریخنگار یونانی ایزیدور خاراکسی در نوشتههایش از معبدی که به آرتمیس اختصاص دارد یاد میکند. مورخان ایرانی با مطالعه شواهد و شرایطی که خاراکسی اشاره کرده بود، این معبد را با معبدی که خاراکسی اشاره کرده بود همخوانی میدهند. از آن روز، این ساختمان به نام معبد آناهیتا شناخته شده که معادل خدای یونانی آرتمیس است.
معبد آناهیتا بر روی تپهای با ارتفاع ۱۵ متر از اطراف زمین ساخته شده بود. دیوارهای بلند و ستونها محوطه این تپه را فرا میگرفتند و در وسط آن، ساختمان و حیاطی با چهار صف دیده میشد. افرادی که از این ساختمان عبور میکردند، تپه بلند و دیوارهای بلند را مشاهده میکردند و همچنین با عبور از پلکان معبد، به ستونهای ساختمان اصلی نگاه میانداختند.


عکس از: سایت Tasnim
یکی از ویژگیهای مهم این ساختمان، استفاده از سنگ و آهک در کل ساختمان است. این ساختمان به نام معبد آناهیتا شناخته میشود. اما تاکنون، علاوه بر چند ستون به شکل گاو، نشانههای مذهبی دیگری در آن پیدا نشده است. تاریخ ساختمان را نمیتوان به یک دوره خاص نسبت داد و کارشناسان آن را به سه دوره هخامنشی، اشکانی، و ساسانی مرتبط میدانند.
– ستونها
یکی از ویژگیهای جالب این ساختمان، ساخت ستونهای ۵ متری یکپارچه است. این ستونها سرستونهای بزرگ و شکل دار دارند. یکی از نکات مهم، نسبت طول ستونها به قطر آنها که نزدیک به یک به سه است و به ندرت در معماری ایرانی دیده میشود. ارتفاع ستونها تقریبا ۱۵ متر است و تعداد تقریبی 540 ستون برای معبد پیشبینی شده است.


عکس از: سایت Google Maps
– دیوارهای اطراف معبد
اطراف تپهای که معبد بر روی آن قرار دارد، دیوارهایی احاطه شده که وظیفه هموار سازی منطقه اطراف ساختمان با زمین حیاط را داشتهاند. این دیوارها محوطه معبد را از خیابانهای اطراف جدا کردهاند. در شمال و جنوب این دیوارهای سنگی آهکی، پلههای طولانی برای دسترسی مردم به حیاط معبد وجود دارد.


عکس از: سایت Google Maps
– صفه
در وسط محوطه بزرگی که دیوار و ستونها در دورتادورش وجود دارند، یک ساختمان با چهار تالار بزرگ وجود دارد که دید خوبی به اطراف دارند و جایگاهی برای جمعشدن و نشستن اطرافیان ساختمان فراهم میکنند.


عکس از: سایت Google Maps
استفادههای گذشته از معبد آناهیتا
درباره کاربردهای معبد آناهیتا، دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. برخی این ساختمان را به عنوان مکانی برای استراحت مهمانان پادشاهان میشناسند، در حالی که دیگران فکر میکنند اینجا برای شکار و شکارچیها تأسیس شده است، بهعبارت دیگر، یک مکان مناسب برای شکار.


عکس از: سایت Irandepth
شهیرت بزرگترین داستان و نظریه مطرح درباره این بنا، معتقدان به وجود معبدی برای تجلیل از الهه آب، یعنی آناهیتا، هستند.
امکانات راحتی در معبد آناهیتا
در محیط تپه معبد آناهیتا، ساختمانی شامل امکانات مدیریتی برای پایگاه ملی معبد احداث شده است. این ساختمان شامل امکانات عمومی مانند نمازخانه، فروشگاه کوچک و سرویس بهداشتی میباشد. با توجه به واقعیت که معبد در وسط شهر کنگاور واقع شده است، دسترسی به امکانات مختلف از جمله فروشگاهها، رستورانها، حتی پارکینگ و فضای سبز، بسیار آسان است.


عکس از: سایت Google Maps
جاذبههای دیدنی اطراف معبد آناهیتا در کنگاور
شهر کنگاور و مناطق اطراف آن به دلیل تاریخچهی باارزشی که دارند، اماکن دیدنی و گردشگری متنوعی را در خود جای دادهاند. این منطقه، طبق شواهد تاریخی، در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته است که محل عبور و مرور کاروانها و پادشاهان بوده است.


عکس از: سایت Apochi
– امامزاده ابراهیم
امامزاده ابراهیم یکی از جاذبههای گردشگری است که در کنار تپه معبد آناهیتا ساخته شد. این ساختمان در دوره صفوی بنا شد و بخشی از آن در زلزله سال ۱۳۳۲ تخریب شد. اما بعدا با حفظ معماری قدیمی آن بازسازی شد.


عکس از: سایت Google Maps
– تپه گودین
تپه گودین یکی از تپههای باستانی در استان کرمانشاه است که حاوی بقایای شهر باستانی است. این تپه دارای آثاری است که نشان میدهد از هزاران سال پیش در این منطقه فراوری شراب و آبجو انجام میشده است.


عکس از: سایت Isna
فاصله تپه گودین تا معبد آناهیتا حدود ۱۴ کیلومتر است. برای رفتن به این منطقه باید بعد از ۸ کیلومتر رانندگی در جاده همدان به کنگاور، از خروجی تویسرکان کنگاور بهراست بپیچید.
– سراب فش
اگر میخواهید پس از دیدن معبد آناهیتا به مکانی زیبا بروید، پیشنهاد میشود به سراب فش سر بزنید. اینجا دهکدهای با چشمه آب و کوهستانهای سرسبز و زیبا وجود دارد که تازه و پرانرژی میشود. سراب فش فاصلهی ۱۵ کیلومتری با معبد آناهیتا دارد و برای رسیدن به آن باید از روستاهای حسنآباد و سلیمانآباد از مسیر بهسمت شمال کنگاور عبور کنید.


عکس از: سایت Google Maps
– گور دخمه صحنه
اگر از محلیها بپرسید، گور دخمه صحنه را با مقبره شیرین و فرهاد میشناسند. دخمهای در دل کوه که در واقع از دوره هخامنشیان باقی مانده است. محیط اطراف این کوه و گوردخمه پر از درختان وحشی و جنگلی و رودخانه است که زیبایی و منظره خاصی برای بازدید کنندگان پدید آورده است. گور دخمههای شهر صحنه، در کنار همین شهر و در۳۱کیلومتری مسیر کنگاور به کرمانشاه قرار گرفته است.
توصیههایی برای بازدید از معبد آناهیتا
بازدید از معبد آناهیتا امری ساده است. این بنا بهدلیل موقعیت مکانی، به وسایل و تجهیزات خاصی نیاز ندارد. راهنمای پایگاه رسمی معبد آناهیتا کنگاور همیشه در محل آماده راهنمایی بازدید کنندگان است. معبد در شش ماه اول سال هر روز از ۸ صبح تا ۷ بعدازظهر باز است و شش ماه دوم سال از ۸ صبح تا ۶ بعدازظهر.
- هزینه بازدید از معبد برای هر نفر ۴۰۰۰ هزار تومان است.
- این مجموعه در روزهای تاسوعا و عاشورا، شهادت امام جعفرصادق، شهادت حضرت علی و رحلت امام خمینی تعطیل است.