
کلات نادری؛ سفری به دوران شکوه و جلال ایران
کلات نادری؛ نگین درخشان کویر ایران
کلات نادری یک شهر زیبا در کویر واقع شده که محل ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ ایران باستان است. بازدید از کاخها، قلعهها و ساختمانهای تاریخی این شهر میتواند مثل یک سفر به گذشته باشد.
زیباییهای طبیعی اطراف کلات نادری اعم از تپهها، دشتها، کوهها و مناظر دلانگیز آن، هر گردشگری را وادار به شگفتزدگی میکند.
قبل از اینکه نادرشاه این منطقه را فتح کرده، کلات نادری با نام مشهد مهرداد شناخته میشد و در دوران ساسانیان به آن ابدوان میگفتند. نادرشاه این شهر را به عنوان چشمهی درخشان کویر ایران معرفی کرده است.
در این مطلب، با تاریخچه، آبوهوا، جاذبههای گردشگری، محصولات محلی و غذاهای این منطقه آشنا خواهیم شد.
کجا قرار دارد؟
کلات نادری در استان خراسان رضوی قرار گرفته و فاصله آن از مشهد حدود ۱۴۵ کیلومتر و از قوچان ۶۰ کیلومتر است. این شهرستان دارای مساحتی حدود ۴۵۰ کیلومتر مربع میباشد و جمعیت آن بر اساس آمار سال ۱۳۹۵، حدود ۳۶،۲۳۷ نفر بوده است.

عکس از: سایت irna
شهرهای همجوار
- شهرستان درگز در استان گلستان از سمت شمال با کلات نادری همجار است.
- شهرهای مشهد و نیشابور به ترتیب در فواصل ۱۴۵ و ۲۷۰ کیلومتری جنوب کلات نادری واقع شدهاند.
- سبزوار حدود ۲۲۰ کیلومتر غرب و خزر نیز حدود ۸۰ کیلومتر شرق کلات نادری واقع شدهاند.
- این شهر از سمت شمال غربی با کشور ترکمنستان مرز مشترک دارد.
روشهای دسترسی
جاده مشهد – کلات نادری بهترین مسیر برای رسیدن به این منطقه است. این جاده از مشهد شروع شده و با عبور از مناطق کوهستانی به کلات نادری میرسد. فاصله این جاده حدودا ۱۸۰ کیلومتر است و زمان رسیدن از مشهد به کلات نادری در شرایط عادی سه تا چهار ساعت میباشد.
جاده سبزوار – کلات نادری نیز حدود ۲۲۰ کیلومتر طول دارد و رسیدن از سبزوار به کلات نادری حدود چهار تا پنج ساعت طول خواهد کشید.
موقعیت جغرافیایی
کتیبه نادری
کتیبه نادری یکی از مهمترین آثار تاریخی کلات نادری است، که با سد شرق نیز شناخته می شود. این سد از دوران حکومت سلجوقیان بوده و در زمان نادرشاه ترمیم شده است.


تصویر از: سایت X
سد زاوین
این سد خاکی در کلات نادری واقع شده و منبع تامین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی این منطقه است. سد زاوین یکی از جاذبه های گردشگری و دیدنی این منطقه محسوب می شود که فعالیت های تفریحی مانند ماهی گیری، قایقرانی و طبیعت گردی را ارائه می دهد.


تصویر از: سایت Google maps
برنامه پیشنهادی سفر پنج روزه به کلات نادری
روز اول
- صبح: بازدید از کاخ خورشید، کاخی تاریخی با معماری زیبا که در زمان حکومت نادرشاه به وجود آمد.
- عصر: گشت در جنگل پسته خواجه که با درختان پسته زیبا و چشم نواز پر شده است.
روز دوم
- صبح: بازدید از آبشار بلند ارتکند که در کوهستان و چشم اندازی فوق العاده قرار دارد.
- عصر: بازدید از آبشار بابا رمضان و روستای سنتی خشت که با معماری خاص و جمعیت صمیمی شهرت دارد.


تصویر از: سایت Kalat razavichto
روز سوم
- صبح: بازدید از آبشار آبگرم که در مکانی آرام و صاف قرار دارد.
- عصر:بازدید از آبشار قرهسو و برج ارغونشاه، دو جاذبه زیبا و تاریخی که منظره زیبایی از منطقه را به نمایش میگذارند.
در روز چهارم، صبح به مسجد کبود گنبد بروید. این مسجد با گنبد فیروزهای خود یکی از زیباترین مساجد ایران است. در عصر، به بند نادری بروید. این سد تاریخی بنا شده است به دستور نادرشاه افشار. و در شب، به کتیبه نادری بروید، که به دستور نادرشاه افشار روی صخرهای حک شده است.
در روز پنجم، صبح به سد زاوین بروید. این سد مدرن در نزدیکی کلات نادری قرار دارد. و در عصر، وقت خود را در بازار کلات نادری صرف کنید و از سوغاتیهای این منطقه خرید کنید.
سوغات معروف این منطقه شامل گردو، برنج، عسل، زعفران و رب انار است. اگر به کلات نادری سفر کردهاید، حتما باید صنایع دستی زیبا اینجا را تجربه کنید، از قالیچه و گلیم گرفته تا ابریشمبافی، چرم، سفال، جواهرات نقره و فیروزه.
مردم کلات نادری از ایلها و طوایف مختلفی همچون کرد، ترک، فارس، لک، عرب و ترکمن هستند. آنها به زبانها/گویشهای فارسی، خراسانی، کردی کرمانجی و ترکی صحبت میکنند. مهماننوازی یکی از ویژگیهای اصلی مردم کلات نادری است و با لبخندهای گرمشان، فرهنگ غنی و اصیل خود را به نمایش میگذارند.
لباس محلی مردم این منطقه با توجه به ذوق، سلیقه و شرایط آبوهوایی آنها طراحی شده است. زنان اینجا پیراهنهایی بلند و رنگارنگ به تن میکنند و چارقد گلدار بر سر دارند. مردان نیز لباسهای ساده و راحتی را برای کارهایشان انتخاب میکنند، که بیشترشان به کشاورزی، دامداری و باغداری مشغول هستند.
برنج کلات: از برنجهای باکیفیت ایران است.
مردمان کلات از طب سنتی و گیاهان دارویی مثل «کات کلوخ»، «قدومه کلاتی» و «اسطوخودوس» استفاده میکنند تا از دردها راحت شوند.
عروسیهای کلات شامل آداب و رسوم قدیمی هستند. در روستاها، مراسم عروسی با رقصهای سنتی و کشتی با چوخه برگزار میشود.
در بازارهای کلات، چانهزنی یک عمل معمول خرید است.
غذاهای محلی کلات
- کالجوش: با مخلوط کردن برنج، گوشت، لوبیا، نخود، سبزی و ادویهجات آشپزی میشود.
- آش بادمجان: این آش از بادمجان، نخود، کشک و ادویهجات تهیه میشود.
- آش محلی کوریا: این آش با سبزی کوهی کوریا، بلغور گندم و گوشت قلقلکی تهیه میشود.
- آش اوماج: از گلولههای آردی به جای رشته برای آش استفاده میشود.
- آش جوشپره: یک آش خوشمزه با نامهای جوشبره یا جوشواره که معرف آشپزی کلات است.
- گُرماست: این غذا از ترکیب شیر و ماست گوسفندی درست میشود.
- فتیر مسکه: نانی لذیذ با کره، شکر و پودر قند.
- قتلمه: نان دیدهبانی با تنوع مواد مثل گوشت، پنیر، سبزیجات و تخممرغ.
- قورمه شوربا: خورشتی از گوشت، لوبیا، آلو، ربانار و ادویهجات.
رستورانهای مشهور کلات
- رستوران خورشید
- کبابی علی
- رستوران بهرامی
اقامت در کلات
در کلات، از هتلهای لوکس تا اقامتگاههای بومگردی و ویلاهای ییلاقی، گزینههای زیادی برای اقامت بر اساس سلیقه و بودجه شما وجود دارد.
هتلهای معروف کلات
- هتل سه ستاره خورشید
- هتل دو ستاره میرمهنا
- هتل آپارتمان نادری
- هتل سنتی نادر
- هتل کوهستان
عکس از: سایت Google maps
اقامتگاههای بومگردی کلات نادری
- خانه بومگردی پدربزرگ در روستای خشت
- خانه بومگردی دره مراد در روستای ارتکند
- خانه بومگردی میراث کهن در روستای زاوین
- خانه بومگردی کلبه جنگلی در جنگل پسته خواجه
- خانه بومگردی چشمه زلال در روستای بابا رمضان
عکس از: سایت Kalat razavichto
محلهای کمپینگ در کلات نادری
- کمپینگ بابا رمضان: کمپینگ با امکانات اولیه در نزدیکی آبشار بابا رمضان
- منطقه ییلاقی سرچشمه: منطقهای ییلاقی با طبیعت بکر و مناسب برای چادر زدن
- روستای ازغند: روستایی ییلاقی با آبوهوایی خنک و چشماندازهای زیبا
- دره ایدر: درهای سرسبز با رودخانهای خروشان و مکانی مناسب برای کمپینگ و طبیعتگردی
- کوههای هزار مسجد: رشتهکوهی با قلههای مرتفع و چشماندازی پانوراما از دشت کلات نادری
عکس از: سایت Pinorest
اجاره ویلا در کلات نادری
ویلاهای کلات نادری با انواع و امکانات مختلف، برای هر بودجهای قابل دسترسی هستند.
توصیههای علیبابا برای یک سفر به یادماندنی به کلات نادری
- بهترین زمان برای لذت بردن از طبیعت کلات نادری، بهار و اوایل تابستان است.
- بازدید از بازارچه سنتی کلات نادری برای پیدا کردن محصولات سنتی نظیر فرش، گلیم و جواهرات.
- در طول روزهای نوسان دمایی، لباس گرم و خنک به همراه داشتن به خصوصیت خوبی است.