کلیسای مسروپ مقدس مشهد؛ جایی در دل پایتخت معنوی ایران

گشتی در کلیسای تاریخی مسروپ مشهد

یک مکان فرهنگی مهم در ایران به ثبت ملی رسیده است.

تاریخچه کلیسای مسروپ مقدس

در سال ۱۳۲۳ شمسی، نمایندگان ارمنی از مشهد، درخواست خرید زمینی برای ساخت یک بنای مسکونی را به شهرداری ارائه کردند. پس از سه سال تقاضا، رئیس کلیسای ارمنیان توانست موافقت وزارت کشور را بگیرد.

واقعه مهمی که رخ داد این بود که زمین برای ساخت کلیسای مسروپ مقدس در سال ۱۳۲۷ شمسی از شهرداری مشهد تهیه شد.

در سال ۱۳۲۷ شمسی، زمین در یکی از دفاتر شهری مشهد ثبت شد. سپس در مهر ماه سال ۱۳۳۳ شمسی، از طرف نمایندگان ارمنیان درخواست صدور سند مربوطه صورت گرفت.

از سه کلیسای موجود در مشهد، کلیسای مسروپ مقدس تنها کلیسای ارمنیان است. دو کلیسای دیگر غیر فعال شده و به تاریخ پیوستند. علاوه بر این، در شهرهای اراک و رشت هم کلیسای مسروپ مقدس وجود دارد.

اولین کلیسای ارمنی در مشهد تا اواخر دهه ۷۰ شمسی در حال فعالیت بود، اما به دلایل اقتصادی و سیاسی، در پایان دهه ۷۰، آخرین کشیش آنجا را ترک کرد.

بعضی از ارامنه از ایران رفته‌اند و در کشورهای دیگر ساکن شده‌اند. بعد از آن، شخصیت‌های دینی غیرمقیم مراسمات دینی را در این کلیسا برگزار می‌کردند. هنوز کلیسای مسروپ مقدس بعد از انقلاب هم فعال بود، اما با مهاجرت ارامنه فعالیت‌های خود را کاهش داد.

هر ارمنی که از هر نقطه از ایران یا خارج به مشهد می‌آید، می‌تواند برای برگزاری مراسمات خاص به کلیسای مسروپ مقدس مراجعه کند. در گذشته، مراسمات گروهی نیز برگزار می‌شد، اما اکنون این مراسمات گروهی انجام نمی‌شود.

سرپرستی کلیسای مسروپ مقدس تغییر کرده است

می‌گویند فردی به نام “آلفرد هاوان” قبلا مسئولیت این کلیسا را بر عهده داشته است. اما اکنون، یک فرد دیگر این کلیسا را اداره می‌کند زیرا آلفرد هاوان حاضر نیست.

تاریخچه ساختمان کلیسای مسروپ مقدس

از ثبت این کلیسا حدود ۱۵ سال می‌گذرد اما تا دو سال گذشته هیچ تلاشی برای بازسازی آن صورت نگرفته بود. اما از چند سال پیش، فرآیند مرمت بام، ترمیم محوطه داخلی، جداره‌های بیرونی، کف و تقویت بنا آغاز شده است.

طراحی برونی و داخلی کلیسای مسروپ مقدس

زمانی که از بیرون به این کلیسا نگاه می‌کنید، دیوارهای قدیمی ساخته شده از آجر و دو گنبد مخروطی با نوک صلیبی سفید، توجه شما را به خود جلب می‌کند.

در بین این دو گنبد مخروطی، گنبد بزرگ دیگری وجود دارد که آهنی بوده و دارای صلیب نیست. این گنبد اهنی قرمز، بخش اصلی کلیساست که زیربنای آن به ۳۰۰ متر می‌رسد. زیر هر سه گنبد، کاشی‌های کوچک ترتیب داده شده‌اند که بر روی آن‌ها طرح‌های زیبا کار شده است و این امر باعث زیبایی بیشتر گنبدها می‌شود.

اگر از بالا به این کلیسا نگاه کنید، متوجه خط زندگی شکل ساختمان خواهید شد.

در نزدیکی این کلیسا، یک مدرسه به نام “آرین” برای ارمنیان وجود داشت که تاریخ تأسیس آن مشخص نیست. اما اسناد باقی‌مانده حاکی از آغاز فعالیت آن در دوره پهلوی است. این مدرسه پس از مهاجرت ارمنیان تعطیل شده و در حال حاضر در حال تخریب می‌باشد.

لینک منبع