
روستای ورکانه همدان؛ قدمزدن در تاریخ رنسانسی ایران
روستای ۴۰۰ ساله در قلب استان همدان
ایران تاریخ بسیار پر از رویدادهای جالب و شگفتآور است. آثار باستانی حضور انسانهوشمند را در اراضی ایران پیدا کردهایم. بنابراین، وقتی به سرزمینمان سفر میکنیم، با تاریخ بزرگ دنیا آشنا میشویم.
در این باره، یکی از مکانهای جذاب و منحصربهفرد در همدان، روستای ورکانه است. این روستا با ساختار سنگی خاص و معماری تمامیتبخش، شهرت دارد و حتی برخی از معروفترین سریالهای ایرانی نیز در اینجا فیلمبرداری شدهاند.
امروز شما را به دیدن روستای ورکانه همدان میبریم تا با زیباییهای این مکان آشنا شوید.
معرفی روستای ورکانه
در همدان، شش روستا وجود دارد که پذیرای گردشگران داخلی و خارجی میباشند. یکی از این شش روستا، روستای ورکانه در تویسرکان است که به خاطر ساختار سنگی یکتا خانهها، طبیعت زیبا و خیابانهای باریک و دلانگیزش، شهرت دارد.

عکس از: سایت Google maps
اکثر مردم روستای ورکانه به زبان لری صحبت میکنند و تعداد کمی از آنها ترکی یا فارسی صحبت میکنند. جمعیت این روستا بسیار کم است و براساس آمار سال ۱۳۹۵، تنها ۷۱۳ نفر در اینجا ساکن هستند که از این تعداد کم، شخصیتهای بزرگی نیز برآمدهاند.
یکی از شخصیتهای برجسته اینجا، پروفسور «توفیق موسیوند» است که معروف به مخترع نخستین قلب مصنوعی در جهان است. او در سال ۱۳۲۱ در این روستا بدنیا آمد و نوآوریهای علم پزشکی را به جهان معرفی کرد.

عکس از: سایت Rodopite
اینجا میتوان روستای ورکانه را مرکز موسیقی، شعر و ادبیات در دل کوهستانهای زاگرس دانست. در کوچههای سنگی این روستا،ادبیات و سرودهایی زیبا به گوش میرسد.
هنگامی که به روستای ورکانه میروید، میتوانید ترانههای زیبا با آهنگهای محلی را بشنوید و با زندگی مردم این منطقه آشنا شوید. علاوه بر موسیقی، میتوانید انواع آشهای خوشمزه محلی مثل آش اوماج، آش پتله و غیره را هم امتحان کنید. اگر قصد دارید به این روستا بروید، پیشنهاد میشود غذاهای محلی مانند آبگوشت، آش یا کباب همدانی را تجربه کنید.
روستای ورکانه در کوههای الوند واقع شده و از سمت جنوب شرقی همدان فاصله دارد. این روستا از سمتهای مختلف به کوهها و درههای مختلف محاصره شده است.
برای رسیدن به روستای ورکانه، از همدان به سمت جاده ملایر بروید و پس از عبور از سد اکباتان، به روستا میرسیدید. اما توجه داشته باشید که ماشینها نمیتوانند وارد روستا شوند و شما باید پیاده وارد روستا شوید.
فاصله روستای ورکانه تا همدان حدود ۲۵ کیلومتر یا ۴۰ دقیقه با خودرو است. اگر در همدان اقامت دارید و تمایل به بازدید از مناطق دیدنی دیگر دارید، یک سفر کوتاه به ورکانه گزینه خوبی است. میتوانید از بلوار بهشت به سمت خیابان سد اکباتان بروید و از این طریق به سرزمینهای زیبایی مانند روستای سنگی ورکانه برسید.
عکس از: سایت Visitiran
فاصله ورکانه تا تویسرکان
تویسرکان یکی از زیباترین شهرهای همدان است و فاصله اینجا تا روستای ورکانه حدود 70 کیلومتر یا یک ساعت و نیم رانندگی دارد.
برای رفتن به تویسرکان، از ورکانه به جاده اصلی مراجعه کنید، سپس به سمت شهر ازندریان بروید. از اینجا، روی خیابان امام خمینی به سمت تویسرکان در جاده ملایر به همدان رانندگی کنید.
فاصله ورکانه تا تهران
فاصله ورکانه تا تهران حدود 342 کیلومتر است و در شرایط معمولی، حدود 4 ساعت زمان میبرد. اما میتوانید همچنین به همدان پرواز کرده و سپس از اینجا با گشتهای محلی یا تاکسیهای آنلاین به ورکانه بروید.

عکس از: سایت Visitiran
بهترین زمان برای سفر به ورکانه
ورکانه در کوههای زاگرس واقع شده است و هوای آن اغلب خنک و خوشایند است. بهترین زمان برای سفر به اینجا در ماههای گرم سال مثل بهار و تابستان است.
در تابستان ممکن است بتوانید لذت بردن از محصولات باغی مانند گردو، زردآلو، انگور و سیب را تجربه کنید.
تاریخچه ورکانه
تاریخ اینجا به بیش از 400 سال پیش برمیگردد، زمانی که صفویه حکومت میکردند و نظام حکومتی بر پایه اربابی و رعیت بود. امروزه نیز ریشسفیدان نقش مهمی در تصمیمگیریها و اختلافات اینجا دارند.

عکس از: سایت Google maps
قلب
روستای ورکانه در همدان واقع شده و قنات آن در نزدیکی درب مسجد است. این روستا، قدیمیترین محله روستا است که نشانههای دوران صفویان را دارا میباشد.
برای درک تاریخچه این روستا، نیازی به تخصص در تاریخ یا باستانشناسی نیست؛ کافی است به ساختار سنگی و قوی این روستا نگاه کنید تا قصههای فراوان از عشق، شجاعت، استواری و شجاعت در برابر تغییرات را به یاد بیاورید.
دلیل نامگذاری روستای ورکانه
نام “ورکانه” دارای دو دلیل جالب است. در زبان لری، “ور” به معنای کنار و “کان” به معنای چشمه است؛ احتمالا نام “ورکانه” به موقعیت جغرافیایی آن (نزدیکی به چشمههای زیبا در کوههای زاگرس) اشاره دارد.
در فرهنگ خاصی، “کان” به معنای “معدن” است و این ممکن است به اهمیت منابع معدنی و استخراج نیز پیوند دهد.
معماری روستای ورکانه
معماری و ساختمانهای روستای ورکانه مهمترین دلیل شناخته شدن این منطقه هستند. وجود معادن سنگ در اطراف روستا، طراحی منحصر به فرد از سنگهایی مانند سنگ لاشه و مالون را به وجود آورده است. دیوارهای ساختمانها اغلب از سنگ و قطور ساخته شده و تیرهای خانهها با کاهگل یا قیر پوشیده شده است.
این نوع طراحی باعث نگهداری گرما در زمستان میشود و برای زندگی راحت در مناطق سرد کوهستانی مناسب است. بیشتر خانهها به سمت جنوب ساخته شده تا از نور خورشید بیشتر بهرهمند شوند.
طراحی کوچهها و خیابانهای روستا با ساختمانهای طولانی و دالانها، به یاد معماری اروپایی میاندازد. به همین دلیل این روستا به عنوان روستای رنسانسی ایران شناخته میشود.

تصویر محل از: وبسایت Google maps
روستای ورکانه همدان دارای خیابانهای سنگفرش زیباست که با معماری سنگی خود تناسب زیبایی ایجاد کرده و با دیدن آن لذت بخش است.
زیباییهای طبیعی روستای ورکانه
خلافش نیست که به زیباییهای طبیعی روستای ورکانه اشاره کنیم به جای اینکه فقط به زیباییهای معماری آن توجه کنیم. منابع اصلی زندگی در این روستای سنگی، قنات و رودخانههای فصلی سیمین و ورکانه هستند.

تصویر محل از: وبسایت Unesco
در سرتاسر روستا میتوان باغهای کشاورزی زیادی را مشاهده کرد که از این رودخانهها آب میگیرند. همچنین در اطراف روستا، درختان بسیاری از گردو وجود دارند که باعث ارائه سایه و خنکای خوشایند به بازدیدکنندگان میشوند.
فعالیتهای تفریحی در روستای ورکانه
اگر قصد دارید روستای سنگی ورکانه همدان را ببینید، بهتر است ابتدا اطلاعاتی در مورد فعالیتهای تفریحی آن را کسب کنید. در ادامه یک لیست کامل از تفریحات این روستا را برای شما آوردهایم.
– اسبسواری
اسبسواری یکی از فعالیتهای هیجانانگیز در این روستا است. در حال حاضر، مکانهای محلی در روستا خدمات اسبسواری و تورهای مرتبط را ارائه میدهند.
– کوهنوردی
از این روستا میتوان به کوههای الوند برای کوهنوردی رفت. با استفاده از راهنمایان محلی این منطقه میتوانید لذت صعود در این کوههای باشکوه زاگرس را تجربه کنید.

تصویر محل از: وبسایت Unesco
– پیکنیک
اینکه اطلاعات کاملی در مورد اماکن گردشگری همدان، بهویژه روستای ورکانه دارید، قبل از سفر میتواند خوب باشد تا از بهترین تفریحات ورکانه بهرهمند شوید.
استراحت کردن در طبیعت زیبای اطراف روستای ورکانه، یک انتخاب عالی برای گذراندن نیمروزی دلپذیر در همدان است. اگر در فصل بهار یا تابستان به ورکانه بروید، میتوانید زیر سایه درختان گردو یک وعده غذای خوشمزه بخورید و در فضای سبز و آرام این منطقه استراحت کنید تا احساس خستگی شهری از بین برود.
پیشنهاد میدهیم که از عکاسی در معابر و کنارههای زیبای روستای ورکانه همدان لذت ببرید. دیوارهای ساخته شده از سنگهای ریز و خیابانهای سنگفرش طولانی، مکانهای عالی برای عکسهای شما خواهند بود.
علاوه بر زیباییهای طبیعی و ساختار تاریخی چهارصدسالهاش، روستای ورکانه دارای تعدادی جاذبه دیدنی و تاریخی است. پیشنهاد میشود که لیست زیر را به خاطر سپرده و هر زمان که به روستای سنگی ورکانه سفر کنید، این مکانها را هم ببینید.
نخستین مکانی که معرفی میشود، قلعه مهری خانم است. این قلعه دو طبقه با معماری سنگی حدود ۳۰۰ متر فاصله دارد. قلعه مهری خانم یکی از افراد مهم تاریخی روستا بوده و با زیبایی و اصالت خود در میان کوههای اطراف روستا نمایان میشود.
ساختمان قلعه مهری خانم حدودا ۳۳۰ مترمربع مساحت دارد. برای ورود به این قلعه، ابتدا باید از یکی از دو راهپله سمت چپ یا راست ورودی استفاده کنید تا به طبقه اول برسید. سپس میتوانید از پنجرههای سنگی قلعه مهری خانم منظره زیبای دشت سبز پیش روی خود را ببینید و لحظاتی زمانی را در این مکان تاریخی لذت ببرید.
عکس از: سایت Ana
– گورستان ورکانه
در روستای ورکانه، گورستان ورکانه یکی از جاذبههای دیدنی است که حدود ۳۰۰ متر فاصله دارد. این روستا فوقالعادهایه! یک نکته جالب اینجا اینه که توی گورستان اینجا هیچ سنگ قبری وجود نداره که با سایر گورستانهایی که تا الان دیدین، متفاوت باشه.
– اصطبل پرورش
اصطبل مری لی یا اصطبل قدیمی پرورش اسب، یکی از جاذبههای روستای سنگی ورکانه است. قدیما اینجا برای نگهداری و پرورش اسبهای دربار بوده. حالا میتونید این اثر تاریخی رو از نزدیک ببینید.

عکس از: سایت Wklcdn
جاذبههای تاریخی روستای ورکانه
همچنین، جاذبههای تاریخی روستای ورکانه هم بسیار جذابن. این روستا کوچیکه و دیدن همهی جاذبههایش چند ساعت زمان نمیبره. پس بهتره این جاهای تاریخی رو از دست ندید.
– آرامگاه امامزاده غیب
آرامگاه امامزاده غیب یکی از مکانهای مقدس و قدیمی در روستای ورکانهه. این آرامگاه کوچیک در محلهی درب مسجد واقع شده و توی روزهای تعطیل پذیرای محلیها و گردشگرهاست.
– ساختمان مسجد روستا در قدیم
تنها مسجد روستای ورکانه توی ضلع جنوبی روستاست. این مسجد نوسازه اما معماریش ایرانی-اسلامی و به ما یادآوری میکنه که چطور زیبایی این معماری از گذشته هنوزم روحیه داره.

عکس از: سایت Visitiran
جاهای دیدنی نزدیک روستای ورکانه
حالا که خوب با روستای ورکانه همدان و جاذبههایش آشنا شدیم، وقتشه کمی از این محوطه خارج بشیم و به سراغ دیگر جاهای دیدنی همدان در نزدیکیش بریم.
همراه من به ورکانه برویم.
– دریاچه سد اکباتان
مکانی شگفتانگیز نزدیک به روستای ورکانه که میتوانیم با ماشین ۱۲ کیلومتر به سمت شمال رانندگی کنیم تا به دریاچه و سد اکباتان برسیم.
این سد، معروف به سد شهناز، آب مورد نیاز شهر همدان را ارائه میدهد. این دریاچه زیبا منطقهای سبز و آرامشبخش است که از آرامش زیادی برخوردار است.

عکس از: سایت Wikimedia
پیشنهاد میکنیم در این مسیر حتما سری به دریاچه سد اکباتان بزنید و اگر علاقهمند به ورزشهای آبی هستید، علاوه بر دیدن این منطقه زیبا، میتوانید در ورزشهایی مانند قایقرانی و اسکی روی آب شرکت کنید.
– دهکده گنجنامه
در دل کوههای سخت الوند، دهکده گنجنامه به عنوان یک بهشت دلنشین شناخته میشود. این دهکده توریستی از سال ۱۳۷۲ فعالیت خود را آغاز کرده است. این مکان فاصله ۳۶ کیلومتری از روستای ورکانه دارد و انواع خدمات رفاهی را برای گردشگران فراهم میکند.

عکس از: سایت ۱۰۰۱nights
این دهکده امکانات زیادی اعم از کلبههای اقامتی، بانجی جامپینگ، غار آکواریوم، تلهکابین، سورتمه، کوهنوردی و صخرهنوردی، کافیشاپ و رستوران را برای شما فراهم کرده است.
اقامت در روستای ورکانه همدان
شما میتوانید در روستای ورکانه اقامت کنید. میتوانید در اقامتگاه بومگردی روستای ورکانه اقامت کنید یا از خانههایی که برای اجاره آماده استفاده نمایید.

عکس از: سایت Stanford
اگر میخواهید شب را در ورکانه همدان بمانید و کمپینگ کنید، میتوانید زیباییهای طبیعت اطراف این روستا را ببینید. اما بهتر است به یاد داشته باشید که منطقه کوهستانی و خشن است، پس بهترین است از تجهیزات لازم برای کمپینگ در کوههای الوند استفاده کنید.
توصیههایی برای سفر به روستای ورکانه
- برای سفر به روستای ورکانه، بهتر است لوازم پیکنیک خود را همراه داشته باشید. همچنین تجربه غذاهای محلی ورکانه را از دست ندهید.
- زمانی مناسب برای بازدید از این روستا حوالی ظهر در فصلهای بهار و تابستان است.
- ورود به روستای ورکانه رایگان است، اما در برخی روزهای خاص سال نیازمند خرید بلیط ورودی هستید.
- در تعطیلات و اوقات پرسرمایه، این روستا بسیار شلوغ است. بنابراین اگر از شلوغی خوشتان نمیآید، بهتر است در روزهای آرام هفته سفر کنید.
- هنگام بازدید از روستای ورکانه، احترام و شهود داشته باشید و بدون اجازه به باغهای شخصی وارد نشوید.